از نظر تاریخی ، فرانسه در آغاز زبان واحدی نبوده و شامل لهجه های گوناگونی مانند: نورماندی Normand ، پیگاردی Picard ، والون Wallon ، شامپونی Champenois ، لورن Lorrain ، بریشون Berrichon ، پواتون Poitevin و ... بوده است.
گویش اهالی جزیره فرانسه { جزیره موریس که تا 1810 در دست فرانسویان بود } که از آغاز قرن هفدهم توسط طبقه بورژوای پاریس رواج یافت ، سرانجام دیگر گویشها را ازبین برد.
با این حال ، زبان فرانسوی هنوز هم در کشورهای مختلف فرانسوی زبان دارای شکلهای ویژه در تلفظ یا واژگان است و علت آن شاید اثر گویشهای کهن ، نفوذ دیگر زبانها ، یا عبارت پردازیهای بدیع باشد.
در اینجا به ذکر برخی از این عبارتهای شگفت انگیز میپردازیم . زن آبستن در رئونیون Le Reunion زنی است {دردمند} ، در جزایر آنتیل {کوچولودار شده} و در کبک کانادا {منتظر بودن} است و در بلژیک زنی است { باردار } در وضع زایمان.
در کانادا به کتری {بمب Bombe} گفته میشود ، {برداشتن کروک Se decapoter} به مفهوم درآوردن مانتو و روپوش است ؛ و یک {جفت گتر paire de claques } برای حفاظت کفشها از برف بکار میرود. اگر مخاطب شما { فشار دارد avoir de la pression} و { صورتش بد است avoir mal a la mine } مفهومش این است که نگران است و چهره اش در هم است.